Dünyanın en güçlü uluslarından oluşan G20 grubu, dünyadaki 3.000 milyardere yönelik küresel asgari vergi planlarını düşünüyor. Amaç, süper zenginlerin nüfusun geri kalanından daha az ödemesine olanak tanıyan “dibe doğru yarışı” sona erdirmek.

Maliye bakanları ve merkez bankası başkanlarından oluşan önemli bir G20 toplantısı için Perşembe günü São Paulo’da bir araya gelen liderler, vergiden kaçınma artışlarıyla mücadele etmek için küresel işbirliği olarak hipermobil yüksek net değere sahip bireylerin vergilendirilmesine ilişkin uluslararası düzeyde mutabakata varılmış bir arka dayanağı tartışmaya hazırlanıyor.

Plan, çok uluslu şirketlere Ocak ayında yürürlüğe giren %15’lik küresel asgari vergiye yol açan iş birliğini geliştirmeyi amaçlıyor ve Rio de Janeiro’nun ilerlediği sonbaharda dünya liderlerinin katılacağı zirve öncesinde Brezilya’nın G20 başkanlığı altında hayata geçirilecek.

Brezilya Maliye Bakanı Fernando Haddad, politikanın Başkan Luiz Inácio Lula da Silva’nın sol hükümeti döneminde kabul edilmesi için baskı yapıyor. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire de bu hafta girişime destek verdi ve Avrupa’nın ilerlemesi gerektiğini söyledi.

“Şu anda en zengin insanlar diğer daha az zengin insanlarla aynı vergileri ödemekten kaçınabiliyor. Le Maire, toplantı öncesinde Reuters’e verdiği demeçte, “Bu tür vergi optimizasyonundan kaçınmak istiyoruz” dedi.

“Avrupa’nın mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde bireylere yönelik asgari vergilendirme fikriyle ilerlemesini istiyoruz ve Fransa bu konuda ön saflarda yer alacak.”

Ekonomist Gabriel Zucman, Brezilya hükümeti tarafından Perşembe günü G20 müzakerelerini başlatmak üzere davet edildi.

Zucman liderliğindeki Paris merkezli düşünce kuruluşu AB Vergi Gözlemevi, geçen yıl yayınladığı önemli bir raporda küresel servet vergisi için bir mekanizma ortaya koydu. Küresel asgari verginin başlangıç ​​noktası olarak, dünyanın en zengin insanlarının varlıklarına yıllık %2 oranında vergi uygulanması çağrısında bulunuldu.

Tedbirin, toplu olarak tahmini 13 trilyon dolar değerindeki dünyadaki bilinen 2.756 milyarderden yılda 250 milyar dolar (197 milyar £) toplayabileceği tahmin ediliyor. Fikir, 140 ülkenin en büyük çok uluslu şirketlere küresel minimum %15 vergi oranı uygulama yönündeki 2021 anlaşmasına dayanıyor.

Toplantı öncesinde Zucman, Guardian’a G20 zirvesinin “bir görüşmenin başlangıcı” olacağını söyledi. Varlık vergisinin nasıl işleyeceğine ilişkin çok sayıda ayrıntının ülkeler arasında müzakere edilmesi gerekecek ve bu, yıllar alabilecek bir süreç.

Küresel asgari kurumlar vergisinin uygulamaya konması on yıl sürdü ve politikayı savunan Başkan Joe Biden’ın seçilmesine kadar nispeten az hareket yaşandı.

Zucman, “Ana fikir şu ki, çok uluslu şirketlerle yapabildiğimizin (etkin vergi oranlarını düşürerek) süper zenginler için de aynısını yapmamız gerekiyor” dedi.

“Şu anda bireylere, özellikle de çok zenginlere yönelik koordineli bir asgari vergilendirme konusunda bu alanda hiçbir şey yapılmıyor. Ancak bu, konuşmanın başlangıcıdır.”

Holding şirketlerinin, offshore tröstlerin ve diğer aracı yapıların yardımıyla çoğu milyarder, gelirlerine göre nüfusun geri kalanına göre çok daha düşük bir vergi oranı ödeyebiliyor. AB tarafından finanse edilen AB Vergi Gözlemevi, bu kişilerin servetlerinin yüzde 0 ile 0,5’i kadarını gelir vergisi olarak ödediklerini tahmin ediyor.

İngiltere, Fransa, ABD ve Brezilya gibi ülkelerde süper zenginler ortalama işçiden daha düşük bir efektif vergi oranı ödüyor. Oxfam adlı yardım kuruluşunun araştırmasına göre G20 ülkeleri dünyadaki milyarderlerin neredeyse beşte dördüne ev sahipliği yapıyor.

Vergi adaleti aktivistleri Brezilya’daki tartışmaları bir dönüm noktası olarak nitelendirdi. Oxfam’ın vergi politikası başkanı Susana Ruiz şunları söyledi: “Bunu G20 zirvesi gündemine koymak tarihi bir adımdır.”

Ancak tartışma, dünya güçleri arasındaki işbirliğinin çökmeye devam ettiği ve bazı ülkelerin daha yüksek vergiler koyma konusunda isteksiz olduğu hassas bir zamanda ortaya çıkıyor. İngiltere’de İşçi Partisi, iktidara oy verilmesi halinde yeni bir servet vergisi getirilmesini reddetti.

Pek çok ülke, küresel asgari kurumlar vergisi üzerinde anlaşmaya varmak için anlaşmayı henüz onaylamadı; buna Cumhuriyetçilerin muhalefeti nedeniyle Senato’da geçişe yönelik desteğin eksik olduğu ABD de dahil. Plan, diğer bazı önemli bölgelerde siyasi ivme kaybetme riskiyle karşı karşıya. Desteğini kaybetme riskiyle karşı karşıya.

Zucman, bazı ulusların suskun kalacağını kabul etti, ancak aşırı hareketli küresel sermaye çağında “bu konuda uluslararası işbirliği ihtiyacının giderek daha fazla fark edildiğini” söyledi.

“Bir gün uyanacağımızdan ve sabah radyo programının gündeminde bu konunun yer alacağından nispeten eminim: eyaletler süper zenginler için asgari vergi üzerinde anlaşmaya varacak. Oldukça eminim. Ancak bunun bir yıl mı yoksa beş yıl mı, yoksa 10 ya da 20 yıl mı olduğunu söylemek zor.”